Uzmanlar internet tuzaklarına karşı uyarıyor

0

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

Tüketici Hakları Derneği Başkanı Ergün Kılıç, tüketicilerin, bir eserin olağan fiyatının indirilmiş üzere gösterilerek yanıltıldıklarını bildirdiklerini belirterek, vatandaşın satın alma süreçlerine yanlış yönlendirildiğine dikkati çekti.

“Karanlık ticari tasarım” olarak bedellendirilen, bir eserin fiyatının yapay olarak yükseltilip akabinde indirim uygulanıyormuş üzere sunulması, stokta olmayan eserlerin satışta yer alması ya da tüketicinin fiyatsız deneme mühleti sonrası otomatik olarak fiyatlı aboneliğe geçirilmesi üzere etik dışı uygulamalar, vatandaşları satın alma süreçlerinde yanlış yönlendiriyor.

KARANLIK TİCARİ DİZAYNLAR YAYGIN KULLANILIYOR

Dijital ticari pazarların gelişmesiyle ortaya çıkan “karanlık ticari tasarımlar”, bilhassa çevrim içi platformlarda yaygın halde kullanılıyor.

Bu dizaynlar, tüketicileri ekseriyetle çıkarlarına en uygun olmayan seçimleri yapmaya yönlendiren, aldatan, zorlayan yahut manipüle eden uygulamalar olarak tanımlanıyor.

Tüketicide satın alma baskısı yaratan “sınırlı stok” kampanyaları, abonelik hizmetlerinde iptal süreçlerinin karmaşık hale getirilerek tüketicilerin hizmete devam etmeye zorlanması ya da bir alışveriş sitesinde, eserin indirimli fiyatının kısa bir müddet için geçerli olacağının belirtilmesi üzere tüketicilerde ivedi karar verme hissi oluşturan yaklaşımlar, “karanlık ticari tasarımlar” olarak bedellendiriliyor. Son yıllarda internet reklamcılığında daha sık görülen bu dizaynlar nedeniyle tüketici şikayetleri giderek artıyor.

“TÜKETİCİLER MANİPÜLATİF TAKTİKLERLE ACİL KARAR VERMEYE ZORLANIYOR”

Tüketici Hakları Derneği Başkanı Ergün Kılıç, karanlık ticari dizaynlar konusunda kendilerine ulaşan şikayetlere ait bilgi vererek, bu dizaynların tüzel, ekonomik ve idari boşlukları kendi lehine çeviren kişi ya da işletmelerin, tüketicilerin karar alma süreçlerini manipüle ederek, onları makul eser ya da hizmetlere yönlendiren etik dışı pazarlama taktikleri olduğunu belirtti.

“ÜRÜN FİYATINI YAPAY YÜKSELTİP AKABİNDE İNDİRİM UYGULARMIŞ ÜZERE YAPILIYOR”

Kılıç, bunun en yaygın örneklerinden birinin, eser fiyatının yapay olarak yükseltilip akabinde indirim uygulanıyormuş üzere sunulması olduğunu söyledi. Kılıç, aboneliklerde de sıklıkla bu uygulamalara rastlandığına dikkati çekerek, şöyle konuştu:

Aboneliklerde tüketicilere fiyat hakkında aldatıcı ya da eksik bilgi verilerek, fiyatsız deneme müddetinin sonunda otomatik olarak fiyatlı aboneliklere geçiş yapılır. Tüketici bu durumun farkına vardığında ise birden fazla vakit geç kalmış olur. Ayrıyeten eser fiyatına dahil olmayan ek fiyatların sonradan eklenmesi ve anlaşılması güç, küçük puntolarla yazılmış mukaveleler, tüketicilerin gözünden kaçırılarak büyük mağduriyetlere yol açar. Satın alma baskısı yaratmak için kullanılan ‘sınırlı stok’, ‘son şans’, ‘bugün size özel’, ‘son 3 gün’ üzere manipülatif taktiklerle tüketici, acil karar vermeye zorlanır. Ayrıyeten stokta olmayan eserlerin satışa sunulması ve fiyat geçerlilik mühletleri hakkında eksik bilgilendirme yapılması, tüketiciyi en çok mağdur eden manipülasyonlar ortasında yer alıyor.

“ABONELİKTEN AYRILMAK İSTEYENLER ZORLANIYOR”

Kılıç, son periyotta bu bahiste tüketici şikayetlerinde besbelli artış yaşandığını bildirdi. Tüketicilerin bilgisi ve onayı olmadan çeşitli hizmetlere abone yapılmasının bu şikayetler ortasında yer aldığına işaret eden Kılıç, aboneliklerini iptal etmek isteyenlerin ise şiddetli ve karmaşık süreçlerle karşı karşıya kaldığını anlattı.

“TÜKETİCİLER, ALDATICI İLETİLERLE OYUN SİTELERİNE ÜYE YAPILIYOR”

Tüketicilerin, fiyatsız deneme mühleti sonrası otomatik olarak fiyatlı aboneliğe geçirilme durumuyla karşılaştığını, tuzak davetler ya da aldatıcı bildirilerle oyun sitelerine üye yapıldığını tabir eden Kılıç, vatandaşların geçersiz indirimler ve saklı fiyatlarla ilgili manipülasyonlara da maruz kaldığını lisana getirdi. Kılıç, “Tüketiciler, bir eserin olağan fiyatının indirilmiş üzere gösterilerek yanıltıldıklarını bildiriyorlar.” değerlendirmesinde bulundu.

Kılıç, tüketicilerin bu çeşit uygulamalarla karşı karşıya kalmaları durumunda ikamet ettikleri Ticaret Bakanlığı’nın vilayet müdürlüklerine yahut ilçe kaymakamlıklarında faaliyet gösteren tüketici hakem heyetlerine başvurabileceklerini belirterek, “Şikayetlerde müracaata husus olan mal ve hizmetlere ilişkin evrakların müracaat ekine konulması gerekiyor. Müracaat hududu 104 bin liradır. Bu sayının üzerindeki uyuşmazlıklarda orta bulucuya başvurulması gerekiyor.” dedi.

“SATIN ALMA SÜRECİNDE BÂTIN MALİYETLERİN OLUP OLMADIĞI DENETİM EDİLMELİ”

Kılıç, e-ticaret sitelerindeki satın alma süreçlerinde tüm fiyatların dikkatlice gözden geçirilmesi gerektiğine işaret ederek, “Gizli maliyetler yahut ek fiyatlar olup olmadığı denetim edin. Satın almayı düşündüğünüz eser yahut hizmet hakkında evvelden araştırma yapın. Alışveriş yapacağınız sitenin güvenilirliğini araştırın. Sertifikalı ve âlâ yorumlar alan platformları tercih ederek, dolandırıcılık riskini azaltabilirsiniz.” diye konuştu.

Türkiye’de ilgili kurumlarca, son devirde tüketici davranışlarını manipüle ettiği belirlenen karanlık ticari dizaynların önüne geçmek için çalışmalar sürdürülüyor.

ALDATICI REKLAMLAR TİCARET BAKANLIĞININ DA RADARINDA

Ticaret Bakanlığı bünyesinde faaliyet gösteren Reklam Kurulu, tüketicilerin türlü bölümlerde dijital mecralarda karşı karşıya kaldığı aldatıcı ticari dizaynlara yönelik incelemeler gerçekleştiriyor.

Bu kapsamda Konsey, yılın 9 ayında toplam 1.340 evrak hakkında görüş ve değerlendirmelerde bulundu.

Aldatıcı reklam yahut haksız ticari uygulama olduğu tespit edilen 1173 evrak hakkında durdurma cezasının yanı sıra toplam 187 milyon 456 bin 473 lira idari para cezası uygulandı.

İLGİLİ HABER Aldatıcı reklamlara 127 milyon lira ceza